Een besmetting met ‘vuur’ (de schimmel Botrytis) kan in de bloembollenteelt voor flinke opbrengstverliezen zorgen. Veel telers voeren daarom preventieve bespuitingen uit. De infectiekans is echter niet even groot gedurende het hele seizoen, en soms zijn dergelijke bespuitingen niet nodig. Beslissingsondersteunende Systemen (BOS) adviseren op basis van sensoren, modellen en/of weersvoorspellingen onder andere over gewasbescherming. Tien lelietelers testen, in vijf provincies, of ze - met behulp van een waarschuwingssysteem - de vuurbestrijding en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen kunnen beperken. De praktijkproef zal gedurende twee groeiseizoenen worden uitgevoerd en is dit voorjaar gestart.

Aanleiding
In 2019 voerde HLB BV, in opdracht van Wageningen University and Research (WUR), op de proeflocatie van Regionaal Onderzoek Lelieteelt (ROL), proeven uit met het Optibol waarschuwingssysteem voor Botrytis in de lelieteelt. Er was een halvering van het aantal bespuitingen mogelijk, als volgens het advies van het BOS (Optibol) werd gespoten, in vergelijking met reguliere spuitschema’s. Bovendien was er geen opbrengstderving. Een jaar later voerde HLB in opdracht van ROL een weerbaarheidsproef uit in de lelies; die was uitgesplitst naar verschillende cultivars van Oriëntals (OR), OT- en LA-hybride lelies, respectievelijk kruisingen tussen Oriëntal en Trompet lelies en kruisingen tussen Longiflorum en Aziatische lelies.

• Bij de OR’s en de OT’s werd met het BOS (Optibol) een middelenreductie gehaald van 18%, zonder toename in vuurpercentage.
• In de LA’s was de middelenreductie geringer (9%) en vertoonden 4 van de 5 variëteiten ook géén verschil in vuurpercentage met de standaard.

Hoewel verschillende cultivars dus gevoeliger zijn voor vuur, is er in zijn algemeenheid een groot potentieel voor middelenreductie met behulp van BOS.

In de praktijk
De resultaten uit eerdere proeven zijn veelbelovend, maar brede implementatie van BOS in de lelieteelt lijkt vooralsnog uit te blijven. Daarom staan tijdens het project de ervaringen van de deelnemende telers centraal. Welke factoren belemmeren ondernemers momenteel om af te gaan op het BOS-advies? Is het binnen een reguliere bedrijfsvoering mogelijk om op de adviezen van het BOS af te gaan? Door gedurende het project het gebruiksgemak of -ongemak van het BOS te inventariseren, wordt helder op welke manier draagvlak voor BOS vergroot kan worden.

Bespuitingen
Gedurende het project zullen deelnemers, onder begeleiding van HLB, bespuitingen uitvoeren op twee (delen van) percelen: het ene volgens een regulier spuitschema, het andere volgens het BOS-advies. De gespoten middelen, doseringen en de actuele vuurdruk worden bijgehouden. Ook zal er aan het eind van elk seizoen een opbrengstmeting worden gedaan. Zo kan onder de streep in kaart worden gebracht wat het effect van de BOS-adviezen waren op de milieubelasting en opbrengst.
 
Organisatie
De praktijkproef wordt uitgevoerd door HLB en CLM Onderzoek en Advies. Het project wordt gefinancierd door het Stimuleringsbudget Emissiebeperking Open Teelten en Veehouderij en de provincies Flevoland, Gelderland en Limburg. Agrovision en Sencrop ondersteunen de deelnemende lelietelers door het leveren van begeleiding en het leveren van respectievelijk het Optibol BOSsysteem en een Sencrop weerstation dat de plaatsspecifieke weerdata koppelt aan het BOSsysteem.