Minister Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), heeft besloten de vergoeding voor de teelt van stikstofbindende gewassen zoals luzerne, erwten en veldbonen in het kader van de ecoregeling sterk te verlagen. Dat scheelt deelnemers tot ruim 1.700 euro per hectare en zal het telen van deze gewassen flink remmen. Dit gaat niet alleen ten koste van de bijdrage van deze gewassen aan de eiwittransitie, een gezonde bodem en efficiënt stikstofgebruik, maar is ook funest voor akkervogels, zoals de veld-leeuwerik. Dit betoogt CLM Onderzoek en Advies; op basis van de recent verschenen studie naar het broedsucces van de veldleeuwerik bij uitgesteld maaien van het stikstofgewas luzerne.
CLM roept de minister op de wijziging terug te draaien.
Veldleeuwerik (foto CLM)
Uitgesteld maaibeheer Luzerne verhoogt broedsucces
Akkervogels, zoals de veldleeuwerik, staan al jaren onder grote druk. Om de dalende trend te keren is het verhogen van het broedsucces essentieel. Luzerne is voor de veldleeuwerik een aantrekkelijk gewas om in te broeden. Bij een gebruikelijk maaischema blijft het broedsucces hangen op een schamele 21%. Bij het verlaten van het nest zijn de kuikens nog niet vliegvlug en zijn ze nog twee weken kwetsbaar voor maaien. CLM heeft samen met het Kenniscentrum Akkervogels en ZLTO onderzocht of later maaien het broedsucces kan verbeteren:
clm.nl/wp-content/uploads/2024/10/1194-veldleeuwerik-luzerne.pdf
Uit het onderzoek blijkt in luzerne met een uitgesteld maaischema, het broedsucces van veldleeuweriken – als de kuikens het nest verlaten – op te kunnen lopen naar 63 tot 91%! Het meest effectieve maaischema om het broedsucces van veldleeuweriken te vergroten, is met een eerste maaibeurt op ± 30 mei, met een periode van 50 dagen tot de tweede maaibeurt (± 20 juli).
Inperking Ecoregeling maakt uitgesteld maaibeheer onmogelijk
Uit het onderzoek blijkt ook dat later maaien van de luzerne tot opbrengstderving leidt. In het luzerne-veldleeuwerik-onderzoek is daarom ook nagegaan op welke manier, via publieke en private ondersteuning, het later maaien ook economisch interessant kan zijn. De onderzoekers zien daar mogelijkheden voor, via de markt en via subsidie; maar nu RVO en de minister de toegezegde vergoeding in de ecoregeling volgend jaar met 75% gaan korten, zal de veldleeuwerik verder in de knel worden gebracht.
Telers de dupe van wispelturig beleid
Dat de wijziging door RVO niet is gecommuniceerd naar de praktijk is ook pijnlijk. Telers hebben hun bouwplan voor volgend jaar al bepaald, op basis van de destijds beschikbare informatie over de ecoregeling. Zaaizaad is gekocht en telers zijn deels al begonnen met de inzaai van luzerne en winterveldbonen. Deze duurzame gewassen, die om meerdere redenen zeer gewenst zijn in het bouwplan, worden nu plots gekort in 2025. Bij telers en de keten bevestigt dit het beeld van wispelturig beleid voor verduurzaming.
Bloeiende luzerneplant (foto CLM)
"Onbegrijpelijk dat RVO het belang van deze gewassen voor de eiwittransitie, biodiversiteit en stikstof-efficiëntie niet mee weegt ”.
Peter Leendertse, adjunct-directeur CLM
