De Proeftuin voor natuurinclusieve landbouw (NIL) Drentsche Aa is één van de voorbeelden van gebiedsgerichte samenwerking, in kansrijke gebieden uit de Agenda Boer Burger Natuur Drenthe. Verspreid over de jaren 2022-2024 zijn 18 experimenten uitgevoerd, door 12 deelnemers, binnen drie hoofdthema’s. Er is geëxperimenteerd met verschillende mengteelten, uiteenlopende kansrijke akkerbouwgewassen en productief kruidenrijk grasland. Het uitvoeren van NIL-maatregelen - in samenwerking met de grootste terreinbeherende organisatie in het gebied - bleek niet inpasbaar.

De deelnemers hebben in de experimenten veel kennis en ervaring opgedaan en onderling uitgewisseld, tijdens verschillende (veld)bijeenkomsten, waar ook expertise is ingebracht van externe deskundigen. De Proeftuin heeft daarmee gefunctioneerd als een studiegroep. De deelnemers hebben dat als heel waardevol ervaren.

De leerprocessen van de deelnemers, het projectteam en de adviseurs zijn gedocumenteerd in een drietal procesverslagen. In dit eindverslag wordt teruggeblikt op het streefbeeld en actieplan uit 2021, evenals de doelstellingen voor de Proeftuin die daarin zijn vastgelegd, zowel voor de korte als voor de langere termijn. Na een toelichting op de opzet en werkwijze van de Proeftuin worden de geleerde lessen beschreven: lessen die getrokken kunnen worden uit het proces en lessen rond een aantal belangrijke landbouwkundige thema’s.
Tot slot worden verschillende opties genoemd om een vervolg te geven aan de initiatieven die in de Proeftuin in gang zijn gezet, en zo verder invulling geven aan een natuurinclusieve landbouw in het Drentsche Aa-gebied. Een vorm van landbouw die bijdraagt aan maatschappelijke doelen ten aanzien van biodiversiteit en landschap, bodem, water, korte keten en klimaat; terwijl ondernemers in het gebied daar ook zelf voordelen van ervaren, vooral als inzet van agrariërs voor maatschappelijke doelen wordt beloond door de overheid én de markt, en de samenwerking tussen landbouw en gebiedspartijen verder wordt geoptimaliseerd.