De kern richt zich op stromen van mest en voer zo lokaal mogelijk sluiten en onze aanbevelingen zijn voor een groot deel gericht op het vormgeven van een goede samenwerking tussen veehouders en telers. CLM heeft in kaart gebracht hoe stromen van mest en ruwvoer er uitzien binnen gemeente Altena. Dit hebben wij gedaan door gebruik te maken van openbare bronnen zoals CBS en door een uitgebreide enquête onder agrariërs uit te zetten. Op basis van de resultaten hebben we geïdentificeerd welke stappen de gemeente kan zetten richting kringlooplandbouw. In de enquête geven veel ondernemers aan bereid te zijn om mest en voer vaker lokaal te willen aan- en afvoeren, mits zij weten bij wie dit kan en hier goede afspraken over worden gemaakt. Daarom adviseren wij de ontwikkeling van een digitaal platform om vraag en aanbod in kaart te brengen en de samenwerking tussen ondernemers te faciliteren. Samenwerking wordt verder gestimuleerd door mogelijkheden te creëren voor de collectieve opslag van mest en voer, ondernemers te begeleiden bij het maken van gezamenlijke afspraken en - op gemeentelijk niveau - samenwerking tussen agrariërs te verwaarden. 

Bart Millenaar: WUR student met een veehouderijbedrijf in de gemeente Altena.

In dit project hebben we in beeld gebracht in hoeverre de voer-mest-kringloop in de gemeente Altena gesloten is. Dit is inzichtelijk gemaakt in een infographic, met een rapportage voor achtergrondinformatie. Op basis daarvan laten wij zien hoe gemeente Altena op korte termijn stappen kan maken om die kringloop verder te sluiten. Dit hoeft geen radicale systeemverandering te behelzen; in de praktijk kan het juist betekenen dat een aantal relatief simpele en concrete stappen worden gemaakt op een manier die passend is bij de gemeente en haar ondernemers.